Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
Bozukluğu (DEHB), çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine uygun olmayan şekilde dikkatsizlik,
aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi uyumsuz davranışları bir arada
barındıran ve genelde ilk olarak çocukluk veya ergenlik döneminde fark edilen nöropsikiyatrik
bir bozukluktur.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite
bozukluğu çocuğun aile ve arkadaş ilişkileri üzerinde olumsuz etkileri olduğu
gibi okul başarısını da kötü yönde etkiler. Bu bozukluğa sahip çocuklarda sıklıkla
okumayı geç öğrenme ya da öğrenememe, okuduğunu anlamakta ve ifade etmekte zorlanma
görülür. Okul kurallarına ve çalışma temposuna ayak uyduramazlar, yaşıtlarından
daha hareketlilerdir ve fazla konuşmalarıyla dikkat çekerler. Dürtülerini
kontrol etmekte zorlanırlar, sabırsızlardır ve yaptıkları işten çabuk
sıkılırlar. Dikkatleri kolayca dağılır, dolayısıyla konsantrasyon eksikliği ve
kontrol edilemeyen dürtüler bozukluğun diğer belirtileridir.
DEHB üç temel başlıktan oluşur:
Dikkat Eksikliği Belirtileri:
- ·
Ayrıntılara dikkat etmez, sürekli hata yapar.
- ·
Doğrudan konuşmalarda genellikle dinlemez
görünür.
- · Yönergeleri takip edemez, bu yüzden ödev, proje gibi
görevleri tamamlayamaz.
- ·
Zihinsel çaba gerektiren uğraşlara karşı isteksizdir.
- ·
Sıklıkla eşyalarını kaybeder.
- ·
Unutkandır.
Hiperaktivite (Aşırı
Hareketlilik) Belirtileri:
- ·
Elleri ayakları kıpır kıpırdır, otururken bile
kıpırdanma halindedir.
- · Sınıf gibi uzun süre oturması gereken ortamlarda
çoğu zaman yerinde duramayıp oturduğu yerden kalkar.
- · Oynadığı oyun sakin bir biçimde oynanıyorsa
odaklanamaz ve bu nedenle ilgisini çekmez.
- ·
Çoğu zaman hareket halindedir, koşturur, zıplar,
tırmanır.
- ·
Hiç ara vermeden sürekli konuşur.
- Dürtüsellik Belirtileri:
- ·
Sorulan soruların sonunu beklemeden cevap vermek
ister.
- ·
İsteklerinin hemen karşılanmasını ister, sırasını
beklemekte zorlanır.
- ·
Düşünmeden hareket eder, eylemlerinin
sonuçlarını düşünmez.
- ·
Başkalarının sözünü keser ya da araya girer.
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
bozukluğu tanısının konulabilmesi için üç önemli nokta vardır. Buna göre, bu belirtiler
7 yaştan önce başlamış olmalı, kalıcı ve sürekli olmalı, en az 6 aydır
görülmeli ve birden fazla ortamda gözlemlenmelidir.